Algin właściowości i zastosowanie

Alginian sodu – właściwości i zastosowanie

Alginian sodu (w nomenklaturze kosmetycznej także Algin lub Sodium Alginate) to naturalny polisacharyd, który otrzymuje się z brązowych alg morskich. Wykorzystuje się go w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym, głównie ze względu na jego zdolność żelowania i emulgowania roztworów wodnych.

Spis treści:

• Właściwości alginianu sodu
• Zastosowanie alginianu sodowego w kosmetykach
• W jakich kosmetykach można znaleźć alginian sodu?
• Baza żelowa do kosmetyków z alginianem sodowym
• Z jakimi składnikami kosmetyków nie łączyć alginianu sodu?
• Czy alginian sodowy jest składnikiem pochodzenia naturalnego?
• Efekty uboczne stosowania kosmetyków z alginianem sodu

Właściwości alginianu sodu

Alginian sodu, inaczej sól sodowa kwasu alginowego, to występujący naturalnie polisacharyd. Otrzymuje się go ze ścian komórkowych bogatych w minerały brunatnic, czyli brązowych alg morskich (Phaeophyceae) lub syntetyzuje w procesie fermentacji bakteryjnej. Ta klasa glonów rośnie w umiarkowanych, przybrzeżnych środowiskach morskich na całym świecie, w których temperatura wody nie przekracza 22ºC.

Ekstrakcja alginianu sodu polega na skruszeniu suchych alg, a następnie umieszczeniu ich w roztworze wodorowęglanu sodu (sody oczyszczonej). Otrzymana w ten sposób gęsta zawiesina musi zostać przefiltrowana, żeby usunąć nierozpuszczalne pozostałości glonów. Alginian sodu występuje w postaci włóknistego lub granulowanego proszku w kolorze białym lub jasnożółtym. Nie ma smaku ani zapachu. Dobrze rozpuszcza się w ciepłej wodzie (ok. 36ºC). Tworzy w ten sposób jednorodną żelową masę. Wiąże 200-300 razy więcej wody niż wynosi jego masa, dlatego często jest wykorzystywany w kosmetyce. W roztworze o niższej temperaturze tworzy grudki, które można rozetrzeć, ale całkowite rozpuszczenie substancji zajmuje więcej czasu.

Alginian sodu jest wrażliwym na pH, nietoksycznym i biodegradowalnym składnikiem kosmetyków, który ma zdolność zagęszczania i stabilizowania roztworu, ale posiada też wiele właściwości prozdrowotnych. W przemyśle spożywczym kryje się pod symbolem E401.

Zastosowanie alginianu sodowego w kosmetykach

Alginian sodowy stosuje się przede wszystkim w celu zagęszczenia wodnistych formuł kosmetycznych. Jego działanie zależy od kwasowości roztworu – w pH poniżej 4 wytwarza rzadki żel, w pH powyżej 4 zagęszcza, a w środowisku silnie alkalicznym (pH powyżej 10) dochodzi do hydrolizy. Składnik ten zapobiega rozwarstwianiu faz w emulsjach i zmniejsza ich lepkość, dzięki czemu kosmetyki mają gładką i jednolitą konsystencję oraz łatwo się rozprowadzają na skórze lub włosach. Właściwości te sprawiają, że można go znaleźć między innymi w żelach do włosów, pastach do zębów i maseczkach do twarzy. Stabilizuje także pianę w preparatach myjących.

Alginian sodu jest cennym składnikiem kosmetyków do pielęgnacji twarzy, zwłaszcza dla cery suchej i dojrzałej. Jego płynące z natury właściwości sprawiają, że:

• wiąże wilgoć, dzięki czemu zapobiega utracie wody z naskórka;
• tworzy film na powierzchni skóry, który działa ochronnie i nawilżająco;
• reguluje pracę gruczołów łojowych;
• ma właściwości antyoksydacyjne, co oznacza, że niweluje szkodliwe działanie wolnych rodników, a co za tym idzie hamuje procesy starzenia się skóry;
• poprawia kondycję drobnych naczynek krwionośnych, dzięki czemu redukuje zaczerwienienia;
• stymuluje przemianę materii i przyczynia się do usuwania złogów tłuszczowych, co sprawia, że może być stosowany w kosmetykach o działaniu antycellulitowym i ujędrniającym;
• oczyszcza i odżywia skórę.

Ten naturalny składnik, jakim jest alginian sodowy, występuje w kosmetykach w stężeniu od 0,2 do 2%. W maskach kosmetycznych typu peel-off może być to nawet kilkadziesiąt procent.

W jakich kosmetykach można znaleźć alginian sodu?

Alginian sodu reguluje konsystencję preparatu, dlatego często jest składnikiem żeli do stylizacji włosów, a także maseczek do twarzy. Poza tym można go znaleźć w:

• żelach pod prysznic,
• kremach do twarzy,
• odżywkach do włosów,
• pastach do zębów,
• kremach do golenia,
• serach nawilżających,
• maseczkach do twarzy,
• balsamach do ciała.

Jest również jednym ze składników kosmetyków pochodzenia organicznego i wegańskich.

Baza żelowa do kosmetyków z alginianem sodowym

Z pomocą tego polisacharydu można stworzyć własną żelową bazę do kosmetyków. W tym celu należy zgromadzić trzy podstawowe składniki: substancję zagęszczającą (tę funkcję spełni właśnie alginian sodu), wodę lub hydrolat oraz glicerynę lub d-pantenol, które zapobiegają wysychaniu żelu. Roztwór wodny najlepiej podgrzać do temperatury 30-40ºC. Do tak przygotowanej bazy można dodawać kolejne składniki, np. kwas azelainowy (w celu otrzymania maseczki oczyszczającej) lub proszek z zielonej herbaty (dla uzyskania efektu przeciwzapalnego i odmładzającego). Trzeba jednak pamiętać o zachowaniu odpowiedniego stężenia alginianu sodowego w kosmetykach własnej produkcji. Powinno wynosić nie więcej niż 2%.

Z jakimi składnikami kosmetyków nie łączyć alginianu sodu?

Nie wykryto szkodliwych interakcji alginianu sodu z innymi składnikami kosmetyków. Na jego właściwości żelujące i zagęszczające wpływa pH roztworu, w którym jest rozpuszczany.

Czy alginian sodowy jest składnikiem pochodzenia naturalnego?

Alginian sodowy jest substancją roślinną pozyskiwaną z alg morskich, ale może być także syntetyzowany w celu produkcji na szerszą skalę. Jest to składnik chętnie wykorzystywany w kosmetykach organicznych. Jest biodegradowalny i nie wpływa negatywnie na środowisko naturalne. Mogą po niego sięgnąć weganie, choć w kosmetykach z tym składnikiem mogą znajdować się inne substancje pochodzenia zwierzęcego, na przykład gliceryna.

Efekty uboczne stosowania kosmetyków z alginianem sodu

Alginian sodowy reguluje wydzielanie sebum, ale może mieć też działanie komedogenne, czyli zapychać pory skóry. Osoby z cerą tłustą i skłonną do wyprysków powinny uważać na ten składnik, ponieważ może on nasilać niedoskonałości cery. Pochodzi on z naturalnych źródeł, w związku z tym jest bezpieczny do stosowania w kosmetykach i nietoksyczny. Nie został zakwalifikowany jako składnik potencjalnie alergizujący.