Alkohol cetylowy, czyli 1-heksadekanol, jest to substancja szeroko stosowana w wielu gałęziach przemysłu, w tym kosmetycznym oraz farmaceutycznym. Należy do tzw. dobrych alkoholi i nie wysusza skóry – na co mogłaby wskazywać jego nazwa. Wręcz przeciwnie – nawilża ją i wygładza. Niesie za sobą wiele korzyści pielęgnacyjnych oraz właściwości konsystencjotwórczych. W produktach kosmetycznych występuje pod nazwą Cetyl Alcohol.
Spis treści:
Alkohol cetylowy jest 16-węglowym alkoholem tłuszczowym. Powstaje poprzez redukcję kwasu palmitynowego pochodzącego z oleju palmowego lub oleju kokosowego. Jest ciałem stałym o białej, woskowatej barwie. Nie jest rozpuszczalny w wodzie, ale rozpuszcza się w eterze, alkoholach, olejach i woskach. Alkohol cetylowy należy do niejonowych substancji powierzchniowo czynnych. Ustawia się na granicy faz układów, zmniejszając napięcie międzyfazowe, w efekcie czego stabilizuje powstające emulsje. Jego temperatura topnienia wynosi 49,3 °C. Alkohol cetylowy wraz z alkoholem stearylowym są składnikami alkoholu cetearylowego. Może być stapiany z masłami w celu podwyższenia ich temperatury topnienia.
Alkohol cetylowy odnalazł szerokie zastosowanie do produkcji kosmetyków. Stanowi składnik bazowy oraz substancję aktywną. Pełni funkcję emulgatora dla układów W/O (woda/olej) – odpowiada za trwałe połączenie ze sobą dwóch niemieszających się samodzielnie faz. W emulsjach O/W (olej/woda) stanowi koemulgator – stabilizator emulsji zapobiegający ich rozwarstwianiu. Wpływa nie tylko na trwałość produktu, lecz również na jego gęstość. Alkohol cetylowy zagęszcza emulsje, co korzystnie wpływa na właściwości aplikacyjne kosmetyków. Nie spływają one po skórze i dają odczucie bardziej treściwych produktów. Alkohol cetylowy wpływa ponadto na trwałość piany w preparatach myjących.
Składnik ten, jak i pozostałe alkohole tłuszczowe, należy do emolientów tłustych – ogranicza TEWL (transepidermalną utratę wody) poprzez tworzenie na skórze warstwy okluzyjnej. Dzięki temu kremy czy balsamy zawierające alkohol cetylowy dają dłuższe uczucie nawilżenia i odżywienia. Stężenie alkoholu cetylowego w gotowych produktach wynosi między 0,5 a 5%.
Alkohol cetylowy w kosmetykach spełnia następujące funkcje:
Alkohol cetylowy stosowany jest w farmacji jako dodatek do leków. Odpowiada za emulgowanie i usztywnianie produktów. Stanowi główny składnik maści na odparzenia pieluszkowe oraz innych produktów łagodzących, w których ważne jest zastosowanie emulgatora łagodnego dla skóry. Znajduję się również w kremach przeciwbakteryjnych czy przeciwgrzybiczych.
W pozostałych gałęziach przemysłu ten wszechstronny składnik odgrywa rolę:
Alkohol cetylowy ze względu na swoje właściwości konsystencjotwórcze oraz pielęgnacyjne stanowi składnik preparatów do pielęgnacji twarzy, ciała, a także włosów. Polecany jest szczególnie dla cery suchej ze względu na tworzenie ochronnej, tłustej warstwy, zapobiegającej utracie wody z naskórka. Sprawia, że kremy, balsamy oraz masła są przyjemne w aplikacji. Występuje również w produktach do makijażu.
W produktach do włosów działa kondycjonująco, zapobiega przesuszeniu oraz uszkodzeniom w wyniku stylizacji. Alkohol cetylowy powleka włosy, wygładzając ich strukturę. Po zastosowaniu kosmetyków zawierających alkohol cetylowy są one miękkie i sprężyste. Poprawia trwałość piany w szamponach oraz żelach pod prysznic. Tworzenie piany ułatwia dokładne rozprowadzenie produktu i usunięcie ze skóry gromadzących się zanieczyszczeń. Ta funkcja jest ważna również w produktach do golenia – powstanie piany umożliwia dokładną depilację. Obecność alkoholu cetylowego również nadaje poślizg i przyjemne odczucie na skórze.
Alkohol cetylowy znajduje się w kosmetykach takich jak:
Alkohol cetylowy łagodnie maskuje zapachy, w związku z czym występuje również w dezodorantach. Jest środkiem zmętniającym – zmniejsza przezroczystość produktów.
Alkohol cetylowy nie jest ani toksyczny, alergizujący, ani nie podrażnia skóry. Został uznany przez CIR (Cosmetic Ingredient Review) za bezpieczny składnik stosowany w produktach kosmetycznych, również dla kobiet w ciąży. W przypadku cer skłonnych do trądziku alkohol cetylowy może sprzyjać powstawaniu zaskórników.
Brak danych dotyczących negatywnego oddziaływania alkoholu cetylowego z pozostałymi składnikami produktów kosmetycznych.
Obecnie używany alkohol cetylowy wytwarzany jest z olejów pochodzenia roślinnego. Może stanowić składnik produktów wegańskich i naturalnych.
Brak szczegółowych danych dotyczących negatywnego wpływu wytwarzania i stosowania alkoholu cetylowego na środowisko naturalne. W przypadku produkcji z niecertyfikowanego oleju palmowego produkcja sprzyja eksploatacji lasów tropikalnych. Warto zwracać uwagę na certyfikaty nadawane kosmetykom oraz źródła wykorzystywanych surowców.
Stosowany jest w ilościach do 30%.