PTFE (politetrafluoroetylen) to polimer syntetyczny, który stabilizuje konsystencję kosmetyków kolorowych i produktów do pielęgnacji skóry. Konsumentom znany jest głównie jako powłoka naczyń kuchennych zapobiegająca przywieraniu, występująca pod nazwą handlową teflon.
Spis treści:
PTFE jest polimerem syntetycznym zbudowanym wokół pierwiastka fluoru. Zaliczany jest do substancji termoplastycznych. Jest bardzo odporny na niskie i wysokie temperatury oraz działanie większości odczynników chemicznych. Nie topi się, a jego rozpad rozpoczyna się dopiero w temperaturze około 327°C.
Politetrafluoroetylen stosowany w kosmetyce ma postać białego proszku. Jest związkiem hydrofobowym, co oznacza, że odpycha cząsteczki wody. Właściwość ta ma zastosowanie w przede wszystkim w wodoodpornych produktach do makijażu. Nie rozpuszcza się w fazie olejowej, ale może pełnić w niej funkcję zagęstnika. Rozprasza promieniowanie UV, dlatego bywa składnikiem kosmetyków odpowiedzialnych za ochronę przeciwsłoneczną.
Teflon ma bardzo niski współczynnik tarcia i adhezji, co oznacza, że zapobiega przywieraniu i zapewnia gładkość konsystencji.
PTFE wpływa na konsystencję kosmetyków kolorowych, produktów do pielęgnacji i higieny oraz stylizacji włosów. Poprawia ich parametry sensoryczne – sprawia, że dobrze się rozprowadzają i są jedwabiście gładkie w dotyku. Politetrafluoroetylen jest spulchniaczem, wypełniaczem, stabilizatorem emulsji i substancją filmotwórczą. Pomaga wiązać ze sobą składniki w kosmetyku, zapobiega ich rozwarstwianiu się i zbrylaniu. Tworzy na powierzchni produktu błyszczącą powłokę, która nie przepuszcza wody. Reguluje także lepkość kremów, balsamów, żeli i pudrów.
PTFE, znany także jako teflon, nie ma żadnych właściwości odżywczych, nawilżających czy ochronnych. Odpowiada za konsystencję i wygląd produktu oraz jego zdolność odpychania cząsteczek wody i rozpraszania promieni UV. Można go znaleźć w kosmetykach do makijażu oraz różnego rodzaju kremach i balsamach, m.in. w:
Teflon można znaleźć na etykietach kosmetyków ukryty m.in. pod nazwami Politetrafluoroetylen (Polytetrafluoroethylene), Tarflen lub Algloflon.
Niesława teflonu bierze się głównie z faktu, że mogą znajdować się w nim pozostałości innego związku fluorowanego, jakim jest kwas perfluorooktanowy (PFOA). Jest on substancją szkodliwą dla ludzi – wpływa negatywnie na gospodarkę hormonalną organizmu (głównie tarczycę), płodność i funkcjonowanie wątroby, a także jest uznawany za związek rakotwórczy.
Od 2020 roku, zgodnie ze środkami bezpieczeństwa podjętymi przez Unię Europejską, PFOA nie może być produkowany ani wprowadzany do obrotu i nie może występować w innej substancji w stężeniu wyższym lub równym 25 ppb (ang. parts per billion, czyli części na miliard).
Ponadto teflon nie może być składnikiem kosmetyków w aerozolu, ponieważ jego opary są toksyczne, szczególnie dla zwierząt domowych.
Nie ma informacji na temat interakcji politetrafluoroetylenu z innymi składnikami kosmetyków. Występuje w szerokiej gamie produktów, gdzie ma za zadanie regulować ich konsystencję i stabilizować emulsję. Współgra z większością substancji chemicznych i jest odporny na ich wpływ.
Chociaż użycie PTFE w kosmetykach może wzbudzać wątpliwości i budzić lęk przed czynnikami rakotwórczymi, w rzeczywistości jest substancją bezpieczną i dopuszczoną do stosowania w produktach do pielęgnacji skóry i włosów oraz makijażu. Ma niski potencjał alergenny, ale mimo to przed użyciem kosmetyku z tą substancją warto wykonać próbę uczuleniową. W tym celu należy nałożyć go na skórę górnej części przedramienia lub za uchem. Po 24 godzinach produkt trzeba spłukać i obserwować reakcję organizmu. Jeśli pojawi się świąd, pieczenie lub zaczerwienienie, nie wolno stosować tego kosmetyku i trzeba wystrzegać się tej substancji w przyszłości.
O ile niekorzystne działanie teflonu w kosmetykach na organizm człowieka nie zostało jednoznacznie potwierdzone badaniami, o tyle wiadomo na pewno, że jest on substancją szkodliwą dla środowiska naturalnego. Nie ulega biodegradacji. Gromadzi się w oceanach i zbiornikach wodnych, do których dociera głównie przez spłukiwanie go do ścieków. Tam jest połykany przez ryby, które trafiają na przykład na nasze talerze. Ponieważ się nie rozkłada, krąży w ten sposób w ekosystemie i gromadzi się w wodach, glebach i żywych organizmach.
Jeśli produkt z PTFE, zamiast trafić do ścieków, wyląduje na wysypisku śmieci, może zostać spalony. Proces ten powoduje uwolnienie do atmosfery toksycznych gazów. Osoby, które dbają o środowisko, na pewno nie znajdą produktów z tym składnikiem na półkach z naturalnymi kosmetykami.
PTFE jest syntetycznym polimerem produkowanym w laboratorium. Nie zawiera żadnych substancji pochodzenia zwierzęcego. Nie jest natomiast składnikiem ekologicznym.
Nie zalecany w produkcji kosmetyków aplikowanych za pomocą rozpylaczy i aerozoli, ponieważ może być toksyczny podczas wdychania, a jego opary, które powstają po podgrzaniu do wysokiej temperatury są śmiertelnie niebezpieczne dla niektórych gatunków zwierząt domowych, podatnych na tzw. toksykozę teflonową.