Kwas salicylowy (Salicylic Acid) jest organicznym związkiem chemicznym przynależącym do grupy beta-hydroksykwasów (BHA). Jest to jedyna tego rodzaju substancja wykorzystywana w środowisku kosmetycznym. Pozyskuje się ją z kory wierzby na drodze syntezy chemicznej. W niskich stężeniach, nieprzekraczających 2%, działa odkażająco i dezynfekująco. W wyższych, powyżej 10%, wykazuje właściwości silnie złuszczające.
Spis treści:
Kwas salicylowy jest kwasem BHA, jedynym jak do tej pory używanym w kosmetyce. Choć chemicznie wyizolowuje się go z kory wierzby, to w wielu roślinach występuje naturalnie. Dzięki niemu mogą się one rozwijać i kwitnąć. Jako związek chemiczny ma postać białych kryształków lub zmielonego proszku. Mimo że odkryto go dawno temu, upłynęło wiele lat, zanim stał się pożądanym składnikiem kosmetyków. Wcześniej był używany do produkcji leków na skalę przemysłową.
Kwas salicylowy jest słabo rozpuszczalny w wodzie, dlatego do sporządzania jego roztworów używa się alkoholu etylowego. Jako samodzielny produkt, w warunkach domowych, może być stosowany jedynie w niewielkich stężeniach (0,2–2%), w większych (10–30%) – wyłącznie w salonach kosmetycznych, ponieważ nieumiejętna aplikacja mogłaby wywołać podrażnienie skóry. W stężeniu nieprzekraczającym 0,5% jest uznawany za środek konserwujący.
Kwas salicylowy jest składnikiem wielu kosmetyków. Można go znaleźć m.in. w:
Kwas salicylowy hamuje łojotok i łagodzi objawy łupieżu. Składnik ten zapobiega też nadmiernemu wydzielaniu potu.
Kwas salicylowy może być niebezpieczny dla skóry, jeśli stosuje się go w nieodpowiednich stężeniach. Ma działanie silnie złuszczające martwy naskórek, co nierzadko prowadzi do podrażnień, dlatego należy zachować szczególną ostrożność.
Zastosowanie kwasu salicylowego w kosmetykach, zależnie od stężenia:
Odpowiednie stężenie kwasu salicylowego nie powoduje podrażnień ani przesuszenia skóry. Używany prawidłowo jest bezpieczny, poza pewnymi wyjątkami. Nie powinny po niego sięgać osoby ze skórą wrażliwą i alergiczną, a także kobiety w ciąży i karmiące piersią. Nie wolno go też stosować osobom po solarium i z alergią na salicylany. Kwasu nie wolno aplikować na uszkodzoną i podrażnioną skórę.
Kwas salicylowy łagodzi rozmaite stany zapalne na skórze, lecz nie tylko. Jest pomocny w leczeniu schorzeń dermatologicznych o podłożu zapalnym, takich jak łuszczyca czy trądzik. Hamuje powstawanie zmian skórnych. Zmniejsza również łojotok, dogłębnie oczyszczając pory i zmniejszając liczbę zaskórników. Działa także przy trądziku różowatym, łagodząc stany zapalne.
Kwas salicylowy ponadto:
Kwas salicylowy ma też działanie antyseptyczne i dezynfekujące.
Stosując kosmetyki z kwasem salicylowym, należy pamiętać o kilku ważnych zasadach.
Kwasu salicylowego nie powinno się łączyć z witaminą C. Stosowane razem mogą się przyczynić do destabilizacji substancji i nie przynieść żadnego efektu na skórze. Szczególną ostrożność należy zachować, aplikując kosmetyk z kwasem na skórę po retinoidach, ponieważ jest ona mocno podrażniona i użycie go może jedynie pogłębić uszkodzenia. Kwas salicylowy oraz niacynamid również nie powinny być stosowane podczas jednej rutyny pielęgnacyjnej, ponieważ substancje te mają różne pH. Należy także uważać na połączenie tego składnika z kwasem askorbinowym, ponieważ może to wywołać podrażnienia skóry.
Kwas salicylowy może wywołać reakcje alergiczne, dlatego pielęgnację kosmetykami zawierającymi go w składzie należy rozpocząć od małych stężeń, stosowanych co kilka dni. Duże stężenia prowadzą też do przesuszenia, podrażnienia i zaczerwienienia skóry.
Nie ma informacji na temat tego, czy kwas salicylowy wykazuje negatywne działanie na środowisko. Kwas BHA jest surowcem roślinnym, w pełni naturalnym, jednak na potrzeby kosmetologii może być wytwarzany na drodze syntezy chemicznej.
Osoby uczulone na salicylany, np Aspirynę, nie powinny stosować produktów zawierających kwas salicylowy. Składnik nie jest również wskazany do stosowania na skórę z problemem rozszerzonych naczyń krwionośnych. Dzieci do lat 12 i kobiety w ciąży oraz karmiące piersią nie powinny stosować kwasu salicylowego ze względu na ryzyko wywołania astmy wieku dziecięcego, niebezpiecznych ciążowych krwawień oraz przedostania się substancji do mleka matki. Stosując produkty z tym składnikiem w wysokich stężeniach należy zapoznać się z instrukcją producenta, omijać okolice oczu oraz bezwzględnie zabezpieczać skórę przed słońcem.