Izostearynian sorbitanu (Sorbitan Isostearate) to środek powierzchniowo czynny o właściwościach myjących i kondycjonujących. Tworzy kremy i balsamy o gładkiej konsystencji. Ponadto reguluje lepkość i wydzielanie piany w produktach kąpielowych.
Spis treści:
Izostearynian sorbitanu powstaje z naturalnego alkoholu cukrowego, jakim jest sorbitol, i jednego z podstawowych nasyconych kwasów tłuszczowych – kwasu stearynowego. Jest niejonową substancją powierzchniowo czynną (inaczej surfaktantem), czyli taką, która prowadzi do spadku napięcia międzyfazowego. Składa się cząsteczek zbudowanych z dwóch elementów o przeciwnym powinowactwie do wody – części hydrofobowej i hydrofilowej. W przypadku izostearynianu sorbitanu równowaga między nimi (HLB – ang. hydrophilic lipophilic balance) wynosi 4,3, co oznacza, że jest umiarkowanie lipofilowy, nie rozpuszcza się w wodzie i tworzy emulsje typu W/O, czyli woda w oleju. Jest substancją stabilną w obecności elektrolitów, ale ulega hydrolizie w zasadowym pH. Dzięki mechanizmowi mieszanych miceli zagęszcza roztwory, w których znajdują się anionowe środki powierzchniowo czynne. Wpływa na konsystencję produktu kosmetycznego, ma właściwości myjące i kondycjonujące.
Izostearynian sorbitanu jest substancją konsystencjotwórczą. Sprawia, że produkt ma odpowiednią gęstość i lepkość, jest przyjemny w dotyku i dobrze rozsmarowuje się na skórze. Pełni w kosmetykach funkcje:
Omawiany składnik nie tylko wpływa na właściwości sensoryczne i aplikacyjne kosmetyku, zapewnia także odpowiednią pielęgnację skóry i włosów. Zmiękcza je, nawilża i regeneruje. Łagodzi działanie drażniące silnych detergentów i ułatwia ponowne natłuszczenie cery wysuszonej na skutek działania kosmetyków kąpielowych lub długotrwałego noszenia makijażu. Izostearynian sorbitanu pomaga usunąć zanieczyszczenia z powierzchni skóry i włosów, ale najlepiej działa w połączeniu z innymi substancjami myjącymi.
Substancja powierzchniowo czynna, jaką jest izostearynian sorbitanu, znajduje się w produktach myjących, kosmetykach kolorowych i przeznaczonych do pielęgnacji twarzy, ciała i włosów. Jest składnikiem m.in.:
Izostearynian sorbitanu może być składnikiem kosmetyków dla najmłodszych, np. balsamów do opalania dla dzieci. Według badań Cosmetic Ingredient Review najwyższe zanotowane stężenie tej substancji to 6,5%.
Nie ma informacji na temat niekorzystnych interakcji izostearynianu sorbitanu z innymi substancjami wykorzystywanymi w produkcji kosmetyków. Należy do grupy funkcyjnej bazowej i może współwystępować z różnymi składnikami aktywnymi, konserwantami, barwnikami i zapachami, a także innymi surfaktantami.
Żeby powstał izostearynian sorbitanu, konieczne jest użycie kwasu stearynowego (kwasu tłuszczowego pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego). Choć jest go najwięcej w łoju, znajduje się także w produktach wegańskich, np. w oleju rzepakowym. Wykorzystanie kwasu stearynowego pochodzenia roślinnego jest w świetle obecnych trendów, które sprzyjają kosmetykom organicznym, bardziej popularne.
Kwas izostearynowy powstaje w reakcji uwodornienia roślinnego lub zwierzęcego kwasu stearynowego mineralnym katalizatorem (tlenkiem węgla z wodorem), a sorbitol to alkohol cukrowy, który pochodzi z naturalnych źródeł, takich jak kukurydza, śliwki, brzoskwinie, morele, gruszki lub jabłka i wiele innych znanych produktów spożywczych. W wyniku estryfikacji tych dwóch związków powstaje izostearynian sorbitanu. Jest to substancja różnego pochodzenia – zwierzęcego, roślinnego lub syntetycznego.
Izostearynian sorbitanu ma minimalne działanie drażniące na skórę i nie wykazuje potencjału alergizującego. Już w niewielkim stężeniu spełnia funkcję emulgatora, więc użytkownik kosmetyków nie jest narażony na duże ilości tego składnika. Trzeba jednak mieć na uwadze, że często występuje w połączeniu z innymi substancjami myjącymi w detergentach, a także konserwantami i kompozycjami zapachowymi, które mogą uczulać.
Izostearynian sorbitanu szybko (w ciągu 28 dni) osiąga określony poziom rozkładu (powyżej 70% w badaniach opartych na oznaczeniach rozpuszczalnego węgla organicznego). Występuje w kosmetykach, które posiadają certyfikat ECOCERT.